อาการบวมพองเนื้อตายจากความหนาวจัด

อาการบวมพองเนื้อตายจากความหนาวจัด

Frostbite คืออะไร
Frostbite คือ ภาวะที่เนื้อเยื่อของร่างกายถูกทำลายจากความเย็นจัด โดยเฉพาะเมื่ออุณหภูมิต่ำกว่าจุดเยือกแข็ง เนื้อเยื่อ เช่น ผิวหนัง นิ้วมือ นิ้วเท้า จมูก หรือใบหู อาจถูกทำลายจนเสียชีวิตของเซลล์เกิดขึ้น หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น เนื้อตาย

สาเหตุ
Frostbite เกิดจากการสัมผัสกับความเย็นจัดเป็นเวลานาน ทำให้เลือดไปเลี้ยงเนื้อเยื่อลดลงและเซลล์ถูกทำลาย ปัจจัยเสี่ยงได้แก่:
-อุณหภูมิเย็นจัดและลมแรง
-การสัมผัสน้ำเย็นหรือน้ำแข็งเป็นเวลานาน
-การใส่เสื้อผ้า รองเท้า ถุงมือไม่เพียงพอ
-การสูบบุหรี่ ทำให้หลอดเลือดหดตัว
-โรคบางอย่าง เช่น เบาหวาน หรือโรคหลอดเลือด
-การดื่มแอลกอฮอล์หรือยาบางชนิดที่ทำให้การไหลเวียนเลือดลดลง

อาการ
อาการขึ้นอยู่กับความรุนแรงของ Frostbite:
ระดับแรก (Frostnip):
-ผิวหนังสีแดงหรือซีด รู้สึกชา ร้อน ๆ หนาว ๆ
-ไม่มีแผลถาวร
ระดับสอง:
-ผิวหนังแข็งหรือเย็นจัด
-มีตุ่มน้ำใสหรือฟองน้ำ (blisters) ปวดแสบหรือชา
ระดับสาม:
-ผิวหนังและเนื้อเยื่อใต้ผิวเสียหาย
-ผิวสีม่วงเข้มหรือดำ อาจมีเนื้อตาย
ระดับสี่:
-ความเสียหายลึกถึงกล้ามเนื้อ กระดูก หรือเอ็น
-มีความเสี่ยงต่อการตัดอวัยวะ

การวินิจฉัย
-ประวัติการสัมผัสความเย็น
-การตรวจร่างกายดูอาการบวม ตุ่มน้ำ ซีดหรือคล้ำ
-อาจใช้ การถ่ายภาพ (Imaging) เช่น MRI หรือ angiography ในกรณีรุนแรงเพื่อตรวจการไหลเวียนเลือด

การรักษา
ขั้นตอนเบื้องต้น (Immediate care):
-ย้ายผู้ป่วยไปที่อบอุ่น
-ห้ามถูหรือขยี้ผิวหนังที่ถูกเย็นจัด
-แช่บริเวณที่เย็นจัดในน้ำอุ่น 37–39°C ประมาณ 15–30 นาที
-ถอดเครื่องประดับหรือเสื้อผ้าที่รัด
-ให้ยาแก้ปวด
การรักษาในโรงพยาบาล:
-ยาแก้ปวดหรือยาเพิ่มการไหลเวียนเลือด
-การรักษาแผลและป้องกันการติดเชื้อ
-การผ่าตัดหากมีเนื้อตาย (amputation)
-การฟื้นฟูด้วยการกายภาพบำบัด

ควรหรือไม่ควร
-รับมือกับความเย็นอย่างระมัดระวัง
-ใส่เสื้อผ้าและอุปกรณ์ป้องกันที่เหมาะสม
-หลีกเลี่ยงการสัมผัสน้ำแข็งหรือลมแรงเป็นเวลานาน
*ถูหรือขยี้บริเวณที่ถูก Frostbite
*ใช้ความร้อนสูงโดยตรง เช่น ไฟหรือฮีตเตอร์
*ละเลยอาการเพราะอาจนำไปสู่เนื้อตาย