การสูดดมควัน

การสูดดมควัน

Smoke inhalation (การสูดดมควันไฟ) คือ ภาวะที่ร่างกายได้รับก๊าซพิษและอนุภาคต่าง ๆ จากการหายใจเอาควันไฟเข้าไป เช่น ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO), ก๊าซไซยาไนด์, สารเคมีจากการเผาไหม้ รวมถึงความร้อน ซึ่งอาจทำลายระบบหายใจและเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

สาเหตุ
-การสูดควันจาก ไฟไหม้อาคาร บ้าน รถ
-การอยู่ในที่ปิดที่มี ไฟไหม้ ทำให้ขาดออกซิเจน
-การสัมผัสควันที่เกิดจากการ เผาสารเคมี พลาสติก หรือวัสดุสังเคราะห์

อาการ
อาการขึ้นอยู่กับความรุนแรงและชนิดก๊าซที่สูดดม
-ระยะแรก: ไอ แสบจมูก แสบคอ น้ำตาไหล เสียงแหบ
-รุนแรงขึ้น: หายใจลำบาก หายใจมีเสียงวี๊ด แน่นหน้าอก
-ภาวะพิษจากก๊าซ CO/ไซยาไนด์: ปวดศีรษะ สับสน เวียนศีรษะ ผิวหนังแดงอมชมพูหรือเขียวคล้ำ หมดสติ
-ในรายรุนแรงอาจเกิด ภาวะหายใจล้มเหลว หรือเสียชีวิต

การวินิจฉัย
แพทย์จะอาศัย
-ซักประวัติ การสัมผัสควัน/เหตุไฟไหม้
-ตรวจร่างกาย: สังเกตเขม่าควันรอบปาก จมูก เสียงแหบ หายใจลำบาก
-ตรวจเลือด: วัดระดับก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (carboxyhemoglobin) หรือภาวะขาดออกซิเจน
-เอกซเรย์ปอด / CT Scan: ดูการอักเสบหรือบาดเจ็บของปอดและหลอดลม

การรักษา
-นำผู้ป่วยออกจากที่เกิดเหตุ ให้พ้นควันโดยเร็ว
-ให้ออกซิเจนความเข้มข้นสูง ผ่านหน้ากาก (100% oxygen)
-รายรุนแรง อาจต้องใช้ hyperbaric oxygen therapy (ออกซิเจนแรงดันสูง)
-ดูแลทางเดินหายใจ: อาจใส่ท่อช่วยหายใจถ้ามีการบวมของทางเดินหายใจ
-ให้สารน้ำและรักษาตามอาการ เช่น ยาขยายหลอดลม ยาลดการอักเสบ
-เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดบวม บวมน้ำที่ปอด ภาวะหายใจล้มเหลว

ควรหรือไม่ควร
-ควร: รีบออกจากที่เกิดเหตุ ทันทีที่สูดควัน ให้รีบไปโรงพยาบาล ไม่ควรนิ่งนอนใจ แม้อาการแรกจะดูเล็กน้อย
*ไม่ควร: กลับเข้าไปในที่เกิดเหตุ, พยายามรักษาเองโดยไม่พบแพทย์, ใช้ยาพ่นหรือยาแก้ไอเองโดยไม่ได้รับคำแนะนำ